نقشه برداران دانشکده سازمان نقشه برداری کشور

محاسبات اوليه براي تعيين موقعيت و شتاب ثقل مناطق حدي

براي يافتن محلي با کمترين مقدار شتاب ثقل در ايران بايد در جستجوي مکاني با کمترين عرض جغرافيايي و بيشترين ارتفاع از سطح دريا باشيم.همچنين براي پيدا کردن مکاني با بيشترين مقدار شتاب ثقل، دستيابي به محلي با شرايط بالعکس ، لازم است

براي اين منظور با پردازش اوليه و محاسبه طول موج هاي بلند شتاب ثقل با استفاده از مدل هاي ژئوپتانسيلي موجود ، مناطق جنوب شرقي ايران که مربوط به ارتفاعات منطقه هزار در استان کرمان مي باشد با عرض جغرافيايي کم و در حدود29.51 درجه و ارتفاع تقريبي 4470 متر، به عنوان منطقه داراي کمترين مقدار شتاب ثقل در ايران تعيين و برنامه ريزي اوليه براي اندازه گيري مقدار شتاب ثقل آن طراحي گرديد.

براي بررسي تغييرات شتاب ثقل در مناطق جنوبي کشور که داراي عرض جغرافيايي کمي هستند، ارتفاعات مربوط به قله تفتان با ارتفاع تقريبي 3920متر و قله بزمان با ارتفاع تقريبي 3470 مترنيز در محاسبات اوليه در نظر گرفته شد.با توجه به نتايج بوست آمده با وجود نزديکي عرض هاي جغرافيايي در اين مناطق ، شتاب ثقل قله هزار در شهرستان راين داراي کمترين مقدار نسبت به مناطق ديگر برآورد گرديد.همچنين با توجه به عرض جغرافيايي بالا (در حدود39.66درجه) و ارتفاع کم نواحي مربوط به بلوک گرمي و منطقه دشت مغان در شمال غربي ايران ، اين مناطق داراي بيشترين شتاب ثقل در ايران مي باشند.مقدار شتاب ثقل در قله هزار واقع درمنطقه کرمان داراي کمترين مقدار شتاب ثقل در ايران و در حدود 203ميلي گال کمتر از مقدار شتاب ثقل اندازه گيري شده در قله دماوند به عنوان مرتفع ترين قله ايران برآورد گرديد.

تغييرات شتاب ثقل در ايران حدود 2گال مي باشدکه 40% سهم تغييرات آن را در کل کره زمين (ناشي از تغييرات عرض جغرافيايي و ارتفاع) دربرمي گيرد.

طرح اندازه گيري:

با توجه به طراحي اوليه ، عمليات زميني براي اندازه گيري دقيق شتاب ثقل و ارتفاع قله هزار، به عنوان کمترين شتاب ثقل ايران ، در شهريور ماه 1387در اداره فيزيکال ژئودزي مديريت نقشه برداري زميني برنامه ريزي گرديد.براي اين منظور ابتدا ايستگاه سنگي

درپاي قله هزاربه فاصله 5 کيلومترازقله احداث ودرروزاول کاري،اختلاف شتاب GLGAM166259

ثقل اين ايستگاه نسبت به قله هزار اندازه گيري شد .سپس مقدار شتاب ثقل از ايستگاه سنگي چند منظوره به عنوان مبناي ثقل، به اين ايستگاه منتقل گرديد.همچنين براي انتقال ارتفاع و بررسيGLGAM1127 تغيرات ژئوئيد در منطقه ، مسير ترازيابي درجه سه

که از دامنه کوه و ايستگاه احداث شده عبور مي نمود، در نظر گرفته شده و موقعيت تعداديDD2302 از ايستگاه هاي اين مسير با استفاده از گيرنده هاي

دو فرکانسه تعيين گرديد.gps

اندازه گيري شتاب ثقل:

اندازه گيري شتاب ثقل در قله هزار بصورت نسبي و با استفاده از دستگاه گراويمتر انجام شده است.براي اين منظور ابتدا اختلاف شتاب ثقل ايستگاه CG5 در دامنه کوه تا قله هزار با استفاده از مشاهدات رفت و برگشتي ، جهت بررسي GLGAM166259 رقتار دستگاه و محاسبه دريافت و اندازه گيري شد.سپس مقدار شتاب ثقل از ايستگاه سنگي چند منظوره به اين ايستگاه انتقال يافت.همچنين براي محاسبه تصحيح ارتومتريک در تعيين ارتفاع GLGAM1127 نقاط ، بر روي تعدادي از ايستگاه هاي ترازيابي مقادير شتاب ثقل تعيين گرديد.

براي محاسبه شتاب ثقل بر روي قله هزار با استفاده از مشاهدات رفت و برگشتي گراويمتر ،ميتوان از معادله مشاهده زير استفاده نمود.CG5

?Rij + vij = gj – gi + (?F( zj ) –?F(zi))+(D(tj) –D(ti))

در اين رابطه

دريافت مشاهدات بر اساس اندازه گيري هاي رفت و برگشتي ، D(tn) :n = i , j

تابع تصحيح کاليبراسيون?F(zn) : n = i , j

مقدار اختلاف شتاب ثقل اندازه گيري شده توسط گراويمتر،?Rij

مقدار شتاب ثقل واقعي ايستگاه ها وgj , gi

مقدار تصحيح مربوط به معادله مشاهدات مي باشد.vij

در نتيجه با توجه به اندازه گيري هاي انجام شده در قله هزار و محاسبات مربوطه کمترين مقدار شتاب ثقل در ايران برابر978178.229 ميلي گال تعيين گرديد.که به اندازه 213~ ميلي گال کمتر از مقدار شتاب ثقل اندازه گيري شده در قله دماوند است.مقايسه اين اختلاف شتاب ثقل بدست آمده و مقدار برآورد شده حاکي از انحرافي به اندازه10 ~ ميلي گال در محاسبات اوليه مي باشد.همچنين دامنه تغييرات واقعي شتاب ثقل در ايران با توجه به کمترين و بيشترين مقدار شتاب ثقل اندازه گيري شده برابر2.039~ گال است.

دستيابي به خطايي به اندازه 10 ميلي گال در پيش بيني شتاب ثقل قله هزار با استفاده از روش هاي محاسباتي و در نظر گرفتن مقادير شتاب ثقل اندازه گيري شده در قله داوند و دشت مغان ، لزوم تعيين شتاب ثقل مناطق حدي در پيش بيني شتاب ثقل نقاط صعب العبور را نشان مي دهد.

همچنين در تعيين ارتفاع نقاط ترازيابي در منطقه از سطح مبناي ارتفاعي ايران ، تصحيح ارتومتريک بالغ بر 60 سانتيمتر در ارتفاعات 3300 متر محاسبه گرديد.که اين مقدار با توجه به وجود ارتفاعات بلندتر در ايران و فاصله نقاط شمالي کشور از سطح مبناي ارتفاعي ، بيشتر خواهد بود و لزوم اندازه گيري شتاب ثقل را بر روي ايستگاههاي ترازيابي ، با تراکم مناسب جهت محاسبه اين تصحيح ، نشان مي دهد.

لطفا بر روی آیکن گوگل پلاس (g+1) کلیک نمایید و  ما را در گوگل محبوب کنید .

:: برچسب‌ها: